Η Μουτίδου απαντά στην Λατινοπούλου στην ίδια σεξιστική, πατριαρχική γλώσσα

Yπάρχουν γυναίκες που τρώνε καθημερινά τα σκατά της πατριαρχίας και της συνεχούς ανάκρισης τους σώματος τους από τα πρότυπα ομορφιάς και αντί να πολεμήσουν την πατριαρχια και τα πρότυπα αυτά επιλέγουν να επιτεθούν σε άλλες γυναίκες.

Αυτό ακριβώς κάνει η Μουτίδου σε ένα από τα τελευταία βίντεό της όπου απαντά στο χοντροφοβικό βίντεο της Λατινοπούλου. Αντί να υπερασπιστεί τα χοντρά σώματα γίνεται αμυντική (ούτε εμείς θέλουμε να είμαστε έτσι αλλά είμαστε άρρωστα) και επιλέγει να επιτεθεί στις γυναίκες που αντιθέτως πληρούν τα πρότυπα ομορφιάς με άκρως υποτιμητικούς όρους («πλαστικοποιημένες») κατασκευάζοντας μια εντελώς αξιοθρήνητη εικόνα για αυτές ως θλιβερές, δυσκοίλιες, με ψεύτικες ζωές και εν τέλει αγάμητες γιατί ποιος τις γαμάει αυτές με τέτοια ζωή που έχουν. Το σεξ και η αντρική αποδοχή δηλαδή ως μέσο επιβεβαίωσης της γυναικείας υποκειμενικότητας για άλλη μια φορά σε μια ανασκευή του κλασικού πατριαρχικού διπόλου cool girl με κιλά που όμως οι άντρες το γουστάρον για την προσωπικότητά της vs ξινισμένη χαζογκόμενα που οι άντρες θέλουν μόνο να την πηδήξουν ή ίσως ούτε καν αυτό.

Η Μουτίδου μπορεί όντως να βρίσκεται σε θέση άμυνας από τις συνεχείς πατριαρχικές αιχμές, αντί όμως να κάτσει να αποδομήσσει αυτό ακριβώς το σύστημα χρησιμοποιεί την ίδια την γλώσσα του για να υπερασπιστεί τον εαυτό της και τις γυναίκες σαν αυτή. Ως η αστή που είναι μάλιστα η εντελώς προς τη λάθος κατεύθυνση επιχειρηματολογία της βάλλει και τους ανώνυμους, άσημους λογαριασμούς στο twitter καθώς προφανώς μόνο όποια έχει γίνει πλούσια και δίασημη μέσα από τα συστημικά ΜΜΕ έχει δικαίωμα να έχει άποψη. Η διάγνωση της μάλιστα ότι πηγή είναι η αγαμία ή, ακόμα χειρότερα όπως λεεί, οι κακογαμημένες, είναι η καλύτερη απόδειξη ότι όχι μόνο δεν ξεφεύγει από την πατριαρχία αλλά πέφτει όλο και πιο βαθιά μέσα της.

Αυτό δυστυχώς συμβαίνει όταν πολλές γυναίκες εξαντλημένες από την συνεχή υποτίμηση του σώματος και ολοκληρης της ύπαρξή τους προσπαθούν να πάρουν μια ανάσα αυτοεκτίμησης καθοδηγούμενες από την ανταγωνιστικότητα προς άλλες γυναίκες σε έναν φαύλο κύκλο όπου οι μεν επιτίθενται στις δε ως το σωστό πρότυπο θηλυκότητας. Η παγίδα βρίσκεται ακριβώς ότι στην πατριαρχία καμία γυναίκα δεν νικάει επειδή είναι πανεύκολο από «cool girl» να γίνεις αγάμητο μπάζο και από γκομενάρα να μετατραπείς σε χαζογκόμενα με τρόπο που όλες τελικά οι γυναίκες μπορούν να κλέψουν στιγμιαία μια ψευδαίσθηση ανωτερότητας απέναντι στις άλλες χάνοντας την ευρύτερη εικόνα: ότι όλες τελικά κρινόμαστε με βάση την εμφάνισή μας και με κριτήριο την αντρική αποδοχή.

Advertisement

Γιατί μας Τριγκάρουν οι pick-me

Καμιά φορά αναρωτιέμαι αν αυτό που μας τριγκάρει περισσότερο από ολα με τις pick-me (τις γυναικες που επιτίθενται πατριαρχικά στις άλλες γυναίκες για να αναδειχτούν οι ίδιες ως οι σωστές θηλυκότητες) είναι ότι βλέπουμε σε αυτές τον εαυτό μας. Δεν εννοώ βέβαια ότι όλες κατά βάθος είμαστε ή υπήρξαμε pick-me’s (αν και μπορεί να ισχύει για αρκετές από εμας) αλλά οτι βλέπουμε σε αυτές το κομμάτι εκείνο της δικής μας πατριαρχικής κοινωνικοποιησης που μας δίδαξε να προτεραιοποιούμε την αναζήτηση της αντρικής αποδοχής και της πατριαρχικής επιβεβαίωσης σε σχέση με την αλληλεγγύη και την ενσυναίσθηση σε άλλες γυναίκες αλλα και σε σχέση ακόμα και με τον ίδιο μας τον εαυτό, τις δικές μας ανάγκες, επιθυμίες και τη δική μας αξιοπρέπεια.


Και ίσως επειδή βλέπουμε εκείνο το κομμάτι, που εμείς αναγκαστήκαμε να πολεμήσουμε και να θαψουμε, να μας θυμώνει τόσο πολύ που εκείνες συνεχίζουν ακάθεκτες το πατριαρχικό τραγουδάκι τους ακόμα προσπαθωντας να επιπλεύσουν στο πατριαρχικό βόθρο την ίδια ώρα που καρπώνονται τα οφέλη των αγώνων μας. Ίσως η αποστροφή που νιώθουμε να κρύβει ταυτόχρονα και μια ντροπή για όλες τις φορές που η πατριαρχια (και κάθε σύστημα εξουσίας) μας υποχρέωσε να απαρνηθουμε τις εαυτές μας και την αξιοπρέπειά μας, ίσως να βλέπουμε σε αυτές κάποιες σκοτεινές πτυχές μας που καταφέραμε να ξεφορτωθούμε ή να απορρίψουμε με μεγάλο κόστος. Ίσως η Contra Points να έχει δίκιο και το cringe να είναι τόσο πιο βαθύ όσο πιο πολλά στοιχεία της ταυτότητάς μας μοιραζόμαστε με αυτ@ που μας cringάρει. Ίσως με παρομοιο τρόπο να εξηγείται και το μένος που τρέφουν πολλές pick-me για τις γυναίκες που βιώνουν ή ανέχονται κακοποίηση -να βλέπουν σε αυτές τις δικές τους ταπεινώσεις και εξευτελισμούς που αναγκάστηκαν να υπομείνουν και να σπεύδουν να τα ξορκίσουν ως κάτι που συμβαίνει μόνο στις Άλλες επειδη το αξίζουν.


Ίσως βέβαια να το κάνω υπερβολικά πολύπλοκο και η αηδία προς τις pick-me να είναι ίδια με την αηδία προς κάθε δωσίλογο. Ή να μας απελπίζει κάθε καταπισμένος που ερωτεύεται την ίδια του την καταπίεση γιατί μας τρομάζει η ιδέα οτι η μαζική αφύπνιση ισως δεν έρθει ποτε.

Το Αξύριστο Γυναικείο Σώμα ως Απειλή



Τους Δεξιούς και λοιπούς συντηρητικούς θα τους αναγνωρίσετε από το γεγονός ότι καταπιέζονται από τις ελευθερίες των άλλων, ακόμα και όταν δεν καταπατούν τις δικές τους στο ελάχιστο. Καταπιέζονται από τις αξύριστες μασχάλες των γυναικών, καταπιέζονται από την δυνατότητα ομόφυλων να παντρεύονται μεταξύ τους, καταπιέζονται από το γεγονός ότι δεν νηστεύουν όλοι την Μεγάλη Βδομάδα, καταπιέζονται από τους μετανάστες που φοράνε τις παραδοσιακές φορεσιές τους και μιλάνε την γλώσσα τους.

Και για να δικαιολογήσουν αυτό το αίσθημα δυσφορίας που τους πιάνει από το τι κανουν τρίτοι με το σώμα τους και τη ζωή τους το βαφτίζουν ως «πάνε να μας επιβάλλουν τα δικά τους πρότυπα» γιατί αρνούνται να ξεχωρίσουν ανάμεσα στην υποχρέωση και το δικαίωμα να κάνεις κάτι, γιατί ουσιαστικά θέλουν ο δικός τους τρόπος και το δικό τους πρότυπο να είναι το ΜΟΝΑΔΙΚΟ, το μόνο αποδεκτό. Σκούζουν λοιπόν από την απώλεια του προνομίου τους να ορίζουν αυτοί κατ’αποκλειστικότητα τα πρότυπα και τα στάνταρ της κοινωνίας. Και θεωρούν ότι αν «νιώθουν άβολα» ή «τους χαλάει την αισθητική» είναι δικαιολογημένοι λες και υπάρχει κάποιο συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα σεβασμού στην δική τους αισθητική.

Για τις αντιφεμινίστριες, συντηρητικές γυναίκες υφέρπει κάπου και ο φθόνος πως αφού αυτές έκαναν τον κόπο να προσαρμοστούν στα πατριαρχικά πρότυπα, ποιες είναι οι άλλες που θα τα αμφισβητήσουν -αν υπέφεραν αυτές πρεπει να υποφέρουμε ΟΛΕΣ! Αν αυτές επιβραβεύονται που συμμορφώνονται στα πρότυπα ομορφιάς, τότε όσες δεν το κάνουν θα πρέπει χρεωθούν-πώς αλλιώς θα διατηρηθεί η ιεραρχία των γυναικών εντός της πατριαρχίας και πώς αλλιώς θα κερδίσουν το πατριαρχκό μπισκοτάκι τους εις βάρος άλλων γυναικών?

Για ός@ς δεν έχουν ακόμα καταλάβει την όχι και τόσο λεπτή διαφορά, το πρότυπο της αξύριστης θα επιβαλλόταν όντως αν οι ξυρισμένες γυναίκες χλευάζονταν με τον ίδιο τρόπο που χλευάζονται ως τώρα οι αξύριστες -ή ενίοτε και οι ξυρισμένοι άντρες. Αν ένα αφεντικό απειλούσε να απολύσει μια ξυρισμένη γυναίκα γιατί έκρινε την εμφάνισή της ως «αντιεπαγγελματική» και επιβλαβή για τις δουλειές. Από τη στιγμή που οι ξυρισμένες γυναίκες μπορούν να εξακολουθούν να ξυρίζονται χωρίς κανένα κοινωνικό κόστος δεν τίθεται θέμα επιβολής προτύπου αλλά απλά επέκτασης των διαθέσιμων επιλογών.

Το πιο αστείο στην ψεύτικη αγανάκτηση της Κας Λατινοπούλου είναι ότι συνεχίζει στο βίντεο της να μιλάει για γυναικεία «φύση» (αναφερόμενη ακόμα και στα oversized ρούχα!), δεν μας εξηγεί όμως γιατί εκ φύσεων συνεχίζουν να φυτρώνουν τρίχες στο γυναικείο σώμα. Αυτή βέβαια είναι μια από τις βασικές αντιφάσεις της πατριαρχίας και ένα από τους κυριότερους τομείς που εύκολα μπορούμε να διαπιστώσουμε ότι η επίκληση στην περιβόητη «Φύση» δεν είναι παρά μια κοινωνική κατασκευή και ουσιαστικά η «φύση» κατασκευάζεται και ανακατασκευάζεται συνεχώς μέσα από τις ανθρώπινες επεμβάσεις και τις κοινωνικές νόρμες. «Φύση» ονομάζεται απλά το πολιτισμικά καθιερωμένο, αυτό που έχει κανονικοποιηθει τόσο αποτελεσματικά και αναπόδραστα που δεν μπορούμε να σκεφτούμε τον κόσμο χωρίς αυτό. Εχει κυριολεκτικά «φυσικοποιηθεί».

Το βιντεάκι αυτό προξένησε τον αναμενόμενο σάλο για τον απλό λόγο ότι όσο η κοινωνία εξελίσσεται και ο φεμινισμός κερδίζει έδαφος οι συντηρητικοί προσπαθούν να κερδίζουν πόντους παριστάνοντας τους τολμηρούς οπαδούς της ελευθερίας του λόγου επαναλαμβάνοντας απλά κάτι τόσο παλιό και τετριμμένο που μοιάζει σχεδόν καινούριο και «επαναστατικό» ακριβώς επειδή δεν αποτελεί πια την μοναδική και αδιαμφησβήτητη αλήθεια.
Το βιντεάκι είναι και απάντηση σε ολους αυτούς που μας ρωτάνε γιατί ασχολιόμαστε με τρίχες και άλλα τέτοια ασήμαντα. Ας αναρωτηθούν πρώτα γιατί η κοινωνία τρομοκρατείται από τις γυναικείες τρίχες και το φυσικό γυναικείο σώμα, γιατί προσπαθεί τόσο επίμονα να το ελέγξει σε όλες του τις εκφάνσεις, και ίσως καταλάβουν ότι και οι τρίχες τελικά είναι πολιτικές.

Γιατί γυναίκες που εχουν κάνει εκτρωση είναι Εναντίον του δικαιώματος άλλων γυναικών

Το να λές ότι είσαι κατά της έκτρωσης γιατί είσαι υπέρμαχος της πρόληψης είναι σαν να λές οτι είσαι κατά της διασωλήνωσης των ασθενών με covid γιατί είσαι υπέρμαχος της πρόληψης, της χρήσης μάσκας και αντισηπτικού. Καταρχάς, το αν θα νοσήσεις δεν εξαρτάται πάντα μόνο από σένα, όσο και αν προσέχεις. Κατά δεύτερον, φανταστείτε μια φασιστική κοινωνία που θα άφηνε τους ανθρώπους τιμωρητικά να υποστούν τις συνέπειες των λαθών τους στην υγεία τους επειδη απλά δεν πρόσεχαν αρκετά. Η λογική αυτή ειναι βαθιά μισάνθρωπη, καθώς με το πρόσχημα της πρόληψης αφαιρεί από τα άτομα την δυνατότητα να κάνουν σφάλματα και να μάθουν (ή και όχι) από αυτα.


Το πόσο βαθιά υποκριτική είναι αυτή η στάση φαίνεται και από το γεγονός οτι η συντάκτρια δεν βρίσκει καμία αντίφαση ανάμσεα στα όσα υποστηρίζει και στο γεγονός οτι η ίδια έχει υποστεί την επέμβαση. Αυτό που ουσιαστικά μας λέει είναι οτι η ίδια είχε μια ευκαιρία που δεν αναγνωρίζει στις υπόλοιπες, είχε την ευκαιρία να μην πληρώσει ένα λάθος που χρεώνει στον εαυτό της και ελεύθερη από τις συνέπειες έχει τώρα την άνεση να κριτικάρει τις άλλες γυναίκες. Με λίγα λόγια, η ίδια είχε την πολυτέλεια μιας δεύτερης ευκαιρίας να ορίσει το σώμα της και να επιλέξει τις συνθηκες κάτω από τις οποίες θα εγκυμονήσει και θα γίνει μητέρα, είχε την πολυτέλεια μετά απο αυτή την επέμβαση -που η ίδια βίωσε τραυματικά- να μάθει για παράδειγμα να εφαρμόζει καλύτερη αντισύλληψη. Όσες όμως είναι στο στάδιο που βρισκόταν η ίδια ΠΡΙΝ από αυτή τη διαδικασία το θεωρεί αποδεκτό να έχουν λιγότερες ευκαιρίες από την ίδια -όπως δηλαδή ψήφισε ο συγκεκριμένος πολιτικός τον οποίο και υποστηρίζει.


Μπορούμε έτσι να αντιλληφθούμε την εναντίωση κάποιων γυναικών στο δικαίωμα στην έκτρωση όχι σαν ένα σεβασμό προς «τη ζωή», την οικογένεια ή τις παραδοσιακές αξίας αλλά μια καθαρά εγωιστική επιλογή να αφαιρέσουν από άλλες γυναικες δικαιώματα που οι ίδιες είχαν αλλά νιώθουν, από προνομιακή πια θέση, οτι δεν χρειάζονται πια. Το ιδιο βέβαια μπορεί να ειπωθεί και γενικότερα για την εναντίωση γυναικών στον φεμινισμό, ο οποίος φυσικά και τις βοήθησε να να ανέλθουν σε μια θέση όπου έχουν πλέον την ψευδαίσθηση ότι δεν τον χρειάζονται πια.

Φαντάζομαι ότι με την ίδια λογική το δικαίωμα να πάρουμε το λεωφορεία είναι γελοίο γιατί έτσι απλά δηλώνουμε σκλάβες στην αποτυχία μας να έχουμε οι ίδιες ένα δικό μας αυτοκίνητο, κάτι που συνάδει πάρα πολύ με την νεοφιλελεύθερη λογική

To victim-blaming το ορθόδοξο

To αρχετυπικό victim-blaming ειναι αυτό που ευθέως κατηγορεί τα θύματα αποδίδοντάς τους μεγαλύτερη ευθύνη από τον ίδιο τον θύτη. Έτσι κι εδώ, η συντάκτρια της ανάρτησης θεωρεί πως το πρόβλημα ξεκινάει από τις γυναίκες που ειναι «ηλίθιες» και δεν αντιδρούν παρά από αυτούς που κάνουν «τα αίσχη». Αυτό φυσικά υπονοεί πως τα αίσχη αυτα δε θα διαπράττονταν αλλά είναι οι ίδιες οι γυναικες που τα προκαλούν με την αδύναμία και την παθητικότητά τους, με λίγα λόγια ο κόσμος μας ήταν όμορφος και αγγελικά πλασμένος μέχρι που εμφανίστηκαν οι «ηλίθιες» και τότε κάποιοι άντρες, που μέχρι πριν δε θα τους περνούσε από το μυαλό, σκέφτηκαν «ρε μπας και να δοκιμάσουμε να κάνουμε τα αίσχη και να δούμε πώς θα πάει αυτό»? Υπάρχει μια αντίστροφη αιτιακή σχέση εδώ, όπου αντί να συνειδητοποιούμε οτι η πατριαρχία γεννά την παθητικότητα του θύματος, συμβαίνει το αντίθετο, η παθητικότητα του θύματος προκαλεί τον σεξισμό και τις παρενοχλήσεις.

Κεντρική θέση στο επιχειρημα της συντάκτριας εδώ έχει η δική της εμπειρία την οποία χρησιμοποιεί από τη μία για να επιβεβαιώση την κοσμοθεωρία ενός «δίκαιου κόσμου», και από την άλλη για να επιβεβαιώσει την ιδια ως δυναμική γυναικα που δεν της αξίζει η κακοποιηση, σε αντίθεση με τις άλλες, γιατί αυτό που την ενδιαφέρει περισσότερο είναι να εξυψωθεί η ιδια σε σχέση με τις αλλες γυναικες.

Η ειρωνεία είναι πως ενώ δέχεται πως οι παρενοχλήσεις και οι κακοποιήσεις είναι ο κανόνας, μεταφέρει την ευθύνη στα θύματα και την αντίδραση τους που λαμβάνει χώρα σε δεύτερο επίπεδο. Για την ίδια δηλαδή δεν έχει τόση σημασία που παρενοχλήθηκε στα 12 αλλά το οτι έγινε «χαμός» μετά, λες και ο χαμός θα ξε-κάνει, θα αντιστρέψει το τραύμα και την παρενόχληση. Με τον τρόπο αυτό καταφέρενει όχι μόνο να θεωρεί συνυπεύθυνα 12χρονα ή και μικρότερα παιδιά αλλά ουσιαστικά αποσιωπά και όλες αυτές τις περιπτώσεις που τα θύματα δολοφονήθηκαν ακριβώς επειδη αντέδρασαν και γι αυτό δεν μπόρεσε να ακολουθήσει κανένας χαμός γιατί έχασαν την φωνή τους για πάντα.

Η συντάκτρια καταλήγει να ξεπλένει τους κακοποιητές μεταφέροντας την ευθύνη στους πάντρες εκτός από τους ίδιους και για άλλη μια φορά βλέπουμε ότι το victim blaming αυτό δεν το κάνουν γυναίκές που είχαν την τύχη να μην παρενοχληθούν ποτέ αλλά γυναικες που είναι και οι ίδιες θύματα, κατάφεραν όμως το τραύμα τους αυτό να το εργαλοποιήσουν εναντίον άλλων γυναικών για να διατηρήσουν την προσωπική ψευδαίσθηση ασφάλειας, δικαιοσύνης και δικής τους ανωτερότητας.

Τι σημαίνει το «Έντονο Φλερτ»

Παιδιά όταν εγώ λέω «φλερτάρω έντονα» εννοώ ότι ανταλλάζω 45 memes τη μέρα, ανάμεσά τους διάσπαρτα εντέχνως και μερικά «this could be us but you playing”. Τώρα, δεν ξέρω τι εννοεί ο υπόλοιπος κόσμος αλλά το στοιχείο της ανταλλαγής (βλεμμάτων, κομπλιμέντων, μηνυμάτων, υπονοούμενων) είναι το θεμελιώδες χαρακτηριστικό του φλερτ. Χωρίς ανταπόκριση δεν είναι φλερτ, είναι στην καλύτερη πρήξιμο, στην χειρότερη παρενόχληση. Η ένταση δηλαδή μετριέται από την αμοιβαιότητα, δεν μετριέται από το πόση προσπάθεια βάζεις εσύ μονόπλευρα κάνοντας το άλλο μέρος να νιώσει άβολα. Ούτε από το πόσο γουστάρεις εσύ από την πλευρά σου μόνο, χωρίς να λάβεις υπόψη αυτή και τ@ άλλ@.

Το να σου πει κάποιος ότι ζεσταίνεται και να τον παραινέσεις να γδυθεί για να καβλώσεις εσύ δεν είναι έντονο φλερτ, είναι στην καλύτερη γλοιώδες καγκούρικο πέσιμο. Το escalation από το «ζεσταίνομαι» στο «γδύσου» είναι πολύ απότομο για να υπονοεί συναίνεση και αμοιβαιότητα.

Και επειδή η σεξουαλικη παρενόχληση έχει να κάνει με τη δημιουργία «εκφοβιστικού εχθρικού, εξευτελιστικού, ταπεινωτικού ή επιθετικού περιβάλλοντος», υπάρχουν πολλές περιπτώσεις που η συγκεκριμένη ατάκα θα μπορούσε να αποτελέσει σεξουαλική παρενόχληση, πχ αν σου τη έλεγε το αφεντικό σου, ο καθηγητής σου, κάποιος που είχε έλεγχο πάνω στην καριέρα σου ή άλλες πτυχές της ζωής σου ή ίσως και κάποιος άγνωστος που σε ακολουθεί κάνοντας σε να αισθάνεστε απειλή. Η σεξουαλική παρενόχληση δεν έχει να κάνει τόσο με το σεξ όσο με τις δυναμικές εξουσίας, με αυτό που υπονοείται ότι μπορεί να περιμένει το ανίσχυρο μέρος αν αρνηθεί τις προτάσεις του άλλου. Δεν ειναι ανταλλαγή ανάμεσα σε δύο ισότιμα μέρη.

Όταν τα ίδια τα θύματα δεν μπορούν να οραματιστούν έναν καλύτερο κόσμο

Υπάρχουν χονδρικα δύο αντιδράσεις γυναικών με εσωτερικευμένο μισογυνισμό ενάντια στο κίνημα του #metoo. Η μια είναι «δεν αντιμετώπισα εγώ τέτοιες δυσκολίες οπότε δεν με ενδιαφέρει αν τις αντιμετωπίζετε κι εσείς». Και η άλλη είναι «αντιμετώπισα κι εγώ τέτοιες δυσκολίες οπότε θα πρέπει να τις αντιμετωπίσετε κι εσείς».

Μπορεί να είναι φαινομενικά και οι δύο εξίσου σκατόψυχες, η δεύτερη όμως εμπεριέχει και ένα μηχανισμό άμυνας, αυτόν του καταπιεσμένου υποκειμένου που έμαθε να ζει με την καταπίεση του και είναι περήφανο και γι αυτό, σε βαθμό που την εκλογικεύει αν όχι την ρομαντικοποιεί ακριβώς για να εξυψώσει τον εαυτό του που αναγκάστηκε να επιβιώσει. Το ίδιο μοτίβο το βλέπουμε πολύ συχνά, πχ στις προηγούμενες γενιές που αντιμετώπισαν άφθονη σωματική κακοποίηση και τώρα την υπερασπίζονται γιατι «δεν έπαθαν και τίποτα», στους Αμερικάνους που υπέφεραν από τα φοιτητικά χρέη και τώρα θεωρούν άδικο να διαγραφούν για τη νέα γενιά λες και αυτό θα αφαιρέσει κάτι από τους ίδιους και γενικά σε πολλούς που έχουν ταυτίσει την αυταξία τους με την ικανότητά τους να ανταπεξέρχονται σε κακουχίες, εκβιασμούς, κακοποιήσεις που έθεσαν οι ισχυρότεροι σε αυτούς.

Το να αποκαλείς τις γυναίκες ευαίσθητες χιονονιφάδες γιατί σηκώνουν κεφάλι και μάλιστα να τους προσάπτεις έμμεσα ότι ζουν σε έναν κόσμο που τώρα πλέον τις ακούει ενώ παλία «δεν περνούσαν αυτά» εξακολουθει να είναι μια πολύ θλιβερή αντιδραση εκ μέρους των γυναικών που αναγκάστηκαν να φάνε τα σκατά της πατριαχίας και τώρα ζηλεύουν τις γυναικες που ίσως ζήσουν σε έναν ελαφρώς καλύτερο κόσμο. Δείχνει όμως και το πόσο οι γυναικες αναγκάστηκαν να εσωτερικεύσουν την ιδέα οτι εσωτερική δύναμη είναι να μαθαίνεις να ζεις με την καταπίεση σφίγγοντας τα δόντια, μια ιδέα που ρομαντικοποιεί τον πόνο ως απαραίτητο για την εσωτερική μας εξέλιξη και το personal growth που τάχα περνάει μόνο μέσα από την «σκληραγώγηση», αλλιώς κινδυνεύουμε να καλομάθουμε στην δικαιοσύνη και την ενσυναίσθηση και να παραγίνουμε μαλθακές.

Ο κόσμος δεν χρειάζεται να είναι σκληρός και άδικος ως αυτοσκοπός για να μας εκπαιδεύσει στις κακουχίες. Δεν χρειάζεται να αφήνουμε τους άλλους να προσπαθούν να μας τσακίσουν απλά για να αποδείξουμε οτι δεν μπορούν. Θα πρέπει να πιστέψουμε οτι ένας καλύτερος κοσμος είναι δυανατός και να παλέψουμε γι αυτον.

H Keira Knightley και η Αντρική Ματιά

Στη φεμινιστική θεωρία η αντρική ματιά (male gaze) είναι η απεικόνιση των γυναικών στον κινηματογράφο (και όχι μονο) μέσα από την αντρική οπτική σε τρία επίπεδα: του σκηνοθέτη, των αντρικών χαρακτήρων και των αντρών θεατών. Οι γυναίκες δηλαδή αναπαρίστανται σαν αντικείμενα προς τέρψη του ετεροφυλόφιλου άντρα θεατή αντί να βλέπουμε τον κόσμο μέσα από τα δικά τους μάτια.

Οι ερωτικές σκηνές δεν είναι παρά το πιο τρανταχτό παράδειγμα καθώς ολόκληρο το σεξ στην πατριαρχία είναι σχεδόν πάντα ιδωμένο από την αντρική οπτική με αποτέλεσμα η γυναικεία σεξουαλικότητα είτε να διαστρεβλώνεται είτε να παραμένει ένα σκοτεινό μυστήριο. Η Κίρα Νάιτλι λοιπόν μπουχτισμένη από αυτό το φαινόμενο αποφάσισε ότι θα σταματήσει να παίζει σε ερωτικές σκηνές σκηνοθετημένες από άντρες κάνοντας τη δική της, μικρή, συνεισφορά στο κύμα αντίστασης ενάντια στον σεξισμό της βιομηχανίας του θεάματος.

Οι αρνητικές αντιδράσεις στην ανακοίνωση αυτή χωρίζονται χονδρικά σε δύο κατηγορίες: σε αυτές που δε βλέπουν (ή προσποιούνται ότι δεν βλέπουν) την συστημική καταπίεση που προυπάρχει στην αντρική ματιά και άρα θεωρούν την προσπάθεια ανατροπής της κάποιου είδος «αντίστροφο σεξισμό». Και σε αυτές που την κατηγορούν εμμέσως πως η αντίδρασή της, ενώ σωστή, ήρθε πολύ αργά και αφού πρώτα έκανε καριέρα και άρα είναι υποκριτική.

Για μια ακόμη φορά δηλαδή οι γυναικες κατηγορούνται για συμμετοχή στην ίδια τους την καταπίεση επειδή απλά προσπάθησαν και κατάφεραν να επιβιώσουν σε έναν σκληρό πατριαρχικό κόσμο. Μα αν η Κίρα Νάιτλυ δεν είχε δεχτεί στην αρχή της καριέρας της να κάνει αυτό που της λέει ο σκηνοθέτης πιθανότατα δε θα ξέραμε το όνομά της σήμερα, γιατί ΟΛΕΣ οι διάσημες γυναικες ηθοποιοί που γνωρίζουμε ονομαστικά κάποια στιγμή αναγκάστηκαν να απεικονίσουν την αντρική ματιά εφόσον αυτή είναι κάτι που ξεπερνά τις ίδιες. Αρα εξ ορισμού σχεδον οι γυναίκες μπορούν είτε να αντιδράσουν αργά, αφού έχουν γίνει διάσημες, ή να αντιδράσουν νωρίς και να φύγουν από το παιχνίδι αποτυγχάνοντας να επιβιώσουν στον χώρο.

Για άλλη μια φορά οι γυναίκες έπρεπε να έχουν επιλέξει ανάμεσα στο να κάνουν καριέρα ή να μείνουν στην αφάνεια γιατί πολύ απλά αυτές είναι οι μόνες επιλογές που τους έδωσε η πατριαρχία. Και αν επιλέξουν το πρώτο θα είναι απόδειξη ότι οι γυναίκες εκούσια συμμετέχουν στην σεξιστική κουλτούρα ενώ αν επιλέξουν το δεύτερο θα είναι η απόδειξη ότι οι γυναικες δεν μπορούν να τα καταφέρουν στον κόσμο των ανδρών και θα πρέπει να κάτσουν στην κουζίνα τους αντί να μεγαλοπιάνονται.

Η Κίρα Νάιτλι μπορεί πλέον να νιώθει περισσότερο ενδυναμωμένη και ισχυρή ώστε να αντισταθεί στα καπρίτσια του κάθε σκηνοθέτη. Ή θα μπορούσε απλά να βίωσε κάποια φεμινιστική αφύπνηση όπως κάναμε όλες μας καταλαβαίνοντας πως κάποια πράγματα που θεωρούσαμε αθώα είναι προβληματικά. Να μην είχε συνειδητοποιήσει δηλαδή τότε οτι οι ερωτικές σκηνές αποτύπωναν την αντρική οπτική ή απλά να μην είχε τη γλώσσα να το περιγράψει.

Σε κάθε περίπτωση η εχθρότητα που εκφράζουν κάποιες γυναίκες στο γεγονός ότι κάποια, έστω και αργά, «σήκωσε κεφάλι», βγάζει από τη μία μια πικρία που αυτή πέτυχε παίζοντας με τους κανόνες των αντρών και από την άλλη ένα φθόνο που αυτές επιτέλους έχουν τα μέσα να αντισταθούν και να πατήσου πόδι ενώ εμείς, οι απλές θνητές, θα πρέπει να συνεχίσουμε να δεχόμαστε αυτούς τους κανόνες για την επιβίωσή μας.

Και υπάρχει φυσικα πάντα στο βάθος και ο φόβος πως κάθε αντίσταση στον σεξισμό θα μας μετατρέψει σε «Αμαζόνες», δηλαδή σε γυναίκες μαχητικές, καταδικασμένες όμως να ζουν χωριστά από τους άντρες γιατί στο μυαλό τους αυτό μπορεί να είναι το μόνο αποτέλεσμα της διεκδίκησης ισότητας: γυναίκες δυνατές αλλά μόνες τους.

Πώς η Πατριαρχία Καλλιεργεί Ενοχικότητα στις Μητέρες

H Kυρία Βαμβουνάκη έχει γνωρίσει γυναίκες που δεν αφιερώνουν τη ζωή αποκλειστικά στο παιδί, που τρέχουν από ήπειρο σε ήπειρο, από συνέδριο σε συνέδριο, από διαδήλωση σε διαμαρτυρία γιατι εκτός από μάνες είναι και άνθρωποι. Γιατί θέλουν να χτίσουν έναν καλύτερο κόσμο για τα παιδιά τους κι αυτό στα μάτια της κυρίας Βαμβουνάκης τις κάνει χειρότερες μανάδες αντί για καλύτερες. Και γιατί η μητρότητα δεν είναι το μόνο πράγμα που ολοκληρώνει μια γυναίκα και δεν χρειάζεται να θυσιάσει όλα τα υπόλοιπα στον βωμό της μητρότητας -αλλά αυτό φαίνεται να είναι ένα θέμα ταμπού που απαγορεύεται να θίξουμε σε μία πατριαρχική κοινωνία που το να εισαι μητέρα αποτελεί τον απόλυτο πεπρωμένο και τον απώτερο στόχο για μια γυναικα. Όπου ολόκληρη η ζωή σου και η ταυτότητά σου οφείλει να περιστρέφεται γύρω από τα παιδιά σου.

Η κυρία Βαμβουνάκη δεν φαίνεται να έχει γνωρίσει άντρες που κάνουν το ίδιο μάλλον γιατί συμπτωματικά ολοι οι μπαμπάδες που έχει ποτέ γνωρίσει ήταν stay home dads. Ή ίσως επειδη η κοινωνία της έχει μάθει που είναι μόνο οι μητέρες που θα πρέπει να θυσιάζουν καριέρα, όνειρα, φιλοδοξίες και στόχους για τα παιδιά τους και ολοι οι πατεράδες που κάνουν ακριβώς αυτά που περιγράφει ειναι αόρατοι στα μάτια της. Επειδη η καλλιέργεια της ενοχικότητας στις γυναίκες που δεν κάθονται 24/7 πάνω από το παιδί τους είναι κάτι που αγαπά η πατριαρχία και πολλές φορές το επιβάλλει μέσω άλλων γυναικών που αστυνομεύουν τις ομόφυλες τους αντλώντας υπεραξία από την επιτέλεστη αυτή της σωστής θηλυκότητας και μητρότητας.
Η αναφορά σε κομματοποιημένες ακτιβίστριες και ανθρωπίστριες βέβαια δεν είναι τυχαία. Δεν στοχοποιεί εδώ τις γυναικες που απλά προσπαθούν να επιβιώσουν λείποντας από το σπίτι για να δουλέψουν, είναι μια ευθεία επίθεση προς τις γυναίκες που «ανακατεύονται» με την πολιτική. Είναι μια ενοχοποίηση των γυνακών που τολμούν να ονειρεύονται κάτι περισσότερο από ένα χαρούμενο σπιτικό γιατι ξέρουν ότι αυτό δεν μπορεί να επιβιώσει σε ένα σκατένιο κόσμο. Και η κυρία Βαμβουνάκη δεν χάνει ευκαιρία να τις κατηγορήσει για τα ψυχολογικά προβλήματα των παιδιών τους, κάνοντας τις δικές τις προβολές πάνω τους, λες και τα παιδιά είναι ηλίθια και δεν μπορούν να καταλάβουν πότε ένας γονιός τα αγαπά -λες και τα παιδία πάσχουν από μόνιμη απώλεια object permanence και ξεχνάνε την αγάπη της μητέρας τους μόλις φεύγει από το δωμάτιο.

Η χυδαία αυτή ανάρτηση είναι ακριβώς ο τρόπος που οι γυναικες μαθαίνουν να νιώθουν πάντα ανεπαρκείς ως μητέρες και διδάσκονται να νιώθουν ενοχικά για καθε τι που τις κάνει χαρούμενες και δεν έχει να κάνει άμεσα με την ανατροφή των παιδιών. Είναι ακριβώς μέρος της αντίληψης πως κάθε μητέρα οφείλει να θυσιάζεται για τα παιδιά της -και μόνο τα δικά της παιδιά, μην τυχον και το κάνει για τα παιδιά καμιάς άλλης ή όλων μας- και να ανήκει για πάντα στον οικιακό χώρο, πάνω από τα παιδιά, έτοιμη να κατηγορηθεί για κάθε πρόβλημα που μπορεί αυτά να αποκτήσουν γιατί είναι απλά πιο εύκολο να κατηγορούμε για όλα τις γυναίκες.

Η Πολιτική της Ευπρέπειας

Οι γυναίκες που αναδεικνύουν την σεξουαλικότητά τους δεν σημαίνει οτι αναδεικνύουν το γυναικείο φύλο σαν «μηχανή του σεξ». Πρώτον γιατί το να είσαι σέξι ή να κάνεις πολύ σεξ δε σε καθιστά «μηχανή του σεξ» και γενικότερα αντικείμενο. Δεύτερον γιατί το πώς πλασάρει η καθεμία τον εαυτό της δεν σημαίνει ότι εκπροσωπεί «το γυναικείο φύλο». Η πολιτική της ευπρέπειας (respectability politics) σημαίνει ακριβώς ότι τα μέλη μιας καταπιεσμένης ομάδας αστυνομεύουν συνεχώς άλλα μέλη της ίδιας ομάδας από φόβο μήπως «βγει το όνομα» σε ολόκληρη την ομάδα. Φυσικά ή κυρίαρχη ομάδα δεν χρειάζεται ποτέ να ανησυχεί για κάτι τέτοιο. Οι άντρες που πλασάρουν τον εαυτό τους ως μηχανές του σεξ δεν χρειάζεται να ανησυχούν μήπως χαλάσουν την καλή φήμη των αντρών. Βασικά, οι άντρες δεν αστυνομεύονται από άλλους άντρες ούτε καν για τους απαίσιους και σεξιστικούς τους τρόπους -αντιθέτως κάθε φορά που ένας άντρας κάνει κάτι άσχημο πήζουμε στα «δεν είναι όλοι οι άντρες έτσι» και στα «μην υπερβάλλετε». Είναι πάντα οι γυναίκες, οι ομοφυλόφιλοι, οι μετανάστες, τα τρανς άτομα που πρέπει να επιδεικνύουν «καλούς τρόπους», «ηθική» και «σεμνότητα» για να μην χειροτερεύσουν τη θέση ολόκληρης της ομάδας στην κοινωνία. Η προνομιούχα ομάδα συνεχίζει να έχει την θέση της εξασφαλισμένη.Ο εσωτερικευμένος μισογυνισμός της Κατερίνας δεν πηγάζει μόνο από μία pick-me τάση που την κάνει να επιτίθεται στις άλλες γυναικες με σκοπό να αναδειχτεί αυτή ως σωστή και ηθική και να επιβραβευτεί από έναν άντρα που θα την διαλέξει. Πηγάζει και από την υποσυνείδητη αντίληψη ότι οι γυναίκες που ξεφεύγουν από τα στενά πατριαρχικά όρια θα χρησιμοποιηθούν ακριβώς για να δικαιολογήσουν τον μισογυνισμό και την γυναικεία κατωτερότητα. Έτσι οι γυναίκες αυτές καταλήγουν αντί να διεκδικούν περισσότερα δικαιώματα για τις γυναίκες ώστε αυτές να μην έχουν ανάγκη την πατριαρχική αποδοχή, να αναπολούν φανταστικές εποχές που εκείνες ταυτίζονταν με το κύρος, την ηθική και την σεμνότητα και τάχα οι άντρες τις σέβονταβ περισσότερο. Μόνο που το άγχος να αναγνωριστούμε γι αυτές τις αξίες τις οποίες φυσικά μας τις αποδίδουν οι άντρες, πάει πακέτο με τα λιγότερα δικαιώματα και τις λιγότερες ελευθερίες ακριβώς γιατί είναι αυτοι που παραμένουν οι κριτές των καλών τρόπων, της σεμνότητας και της ηθική μας με βάση το πατριαρχικό εγχειρίδιο.0People Reached0EngagementsBoost PostLikeCommentShare