Ένα πράγμα που επιβεβαιώνω διαβάζοντας καταγγελίες και μαρτυρίες παραβιαστικών συμπεριφορών είναι το πώς αυτές οι συμπεριφορές συχνά συνυπάρχουν με την επιθυμία μας να ευχαριστούμε (σεξουαλικά και όχι μόνο) τους άντρες. Αυτό είναι πιο εμφανές συνήθως με τη μορφή του «έκανα αυτό για να τελειώσει να ξεμπερδεύω» ή «έκανα το άλλο γιατί μου έκανε μούτρα» ακόμα και οταν βαρούσαν χιλιάδες προειδοποιητικά καμπανάκια τα οποία δεν επεξεργαστήκαμε παρά πολύ αργότερα. Δεν είναι δηλαδή μόνο πως οι άντρες επιμένουν και πιέζουν ακόμα και όταν τους λέμε όχι ή δείχνουμε δυσαρέσκεια. Είναι και οι πατριαρχικές ένοχές που μας καλλιεργούνται για το όχι αυτό, οι οποίες ενίοτε μας οδηγούν στο να κάνουμε υποχωρήσεις. Πολλές φορές άντρες, συνειδητά ή υποσυνείδητα, βασίζονται σε αυτό όταν υιοθετούν passive-aggressive στάση ενάντια στην απόρριψή μας.

Αυτή είναι μια πολύ δύσκολη συζήτηση γιατί δείχνει ότι η παραβίαση δεν έρχεται μόνο απ’έξω, με τη βία και την πίεση όσων εσκεμμένα ή όχι αγνοούν όλα αυτά τα σημάδια της άρνησης, αλλά και από μέσα, από την ανάγκη μας να είμαστε συμπαθείς και αρεστές. Όχι δηλαδή μόνο εξαιτίας του φόβου αλλά και από κάτι πιο βαθύ, από τον ίδιο τρόπο που η γυναικεία υποκειμενικότητα δομείται ώστε να θέλει να είναι ευχάριστη, ώστε να θέλει να μην είναι όλα αυτά τα επίθετα που αποδίδονται από την πατριαρχία στις γυναίκες που δεν είναι βολικές και πρόθυμες να ικανοποιούν.

Αυτό δημιουργεί τεράστια σύγχυση όχι μόνο στους τρίτους αλλά και σε εμάς τις ίδιες που πιάνουμε συχνά τον εαυτό μας να κάνουμε πράγματα ενάντια στην ίδια μας την επιθυμία και το ίδιο μας το σώμα με αποτέλεσμα να νιώθουμε διπλά παραβιασμένες.  Αυτό βέβαια μπορεί να συμβεί ακόμα και όταν δεν λέμε καν όχι, δηλαδή όλες αυτές τις φορές που οι γυναίκες έχουν κάνει κάτι ερωτικό χωρίς να έχουν όρεξη ή διάθεση απλά για να ικανοποιήσουν έναν άντρα και μετά νιώθουν αηδιασμένες ή απογοητευμένες με τον ίδιο τους το εαυτό. Είναι όλες αυτές οι φορές που κάναμε κάτι σεξουαλικό επειδή η πατριαρχία μας το έχει πλασάρει αυτό σαν (συζυγικό) καθήκον μας και η αίσθηση αυτή της υποχρέωσης συχνά ρουφά τη χαρά από το σεξ και πνίγει τη λίμπιντό μας αλλά συνεχίζουμε υπό το βάρος των πατριαρχικών προσδοκιών που μας βαραίνουν.

Η πατριαρχία θα σπεύσει να κατηγορήσει τις ίδιες τις γυναίκες γι αυτό. Θα πει πως κανένας δεν τους έβαλε το πιστόλι στο κρόταφο, ήταν δική τους επιλογή να μην πουν όχι μένοντας αμετακίνητες σε αυτό. Όμως μια τέτοια ερμηνεία αγνοεί ακριβώς το τρόπο που η γυναίκα στην πατριαρχία κατασκευάζεται ως αντικείμενο (όχι μονο σεξουαλικό), πώς η ίδια της η ύπαρξη τίθεται στην υπηρεσία ενός άντρα, το πώς με χιλιάδες τρόπους μαθαίνει ότι προορισμός της είναι να είναι συμπαθής, ποθητή, δεκτική και όχι «δύσκολη», «στριμμένη», «σκύλα», «ανάφτρα». Το πως η αγάπη και αποδοχή των αντρών κατασκευάζεται ως το υπέρτατο βραβείο για εμάς αλλά και το πώς αυτό εγχαράσσεται πάνω μας ως σωματική έξη έτσι ώστε να νιώθουμε άβολα όταν δεν εκπληρώνουμε τις πατριαρχικές επιταγές.

Η καταπίεση της γυναικείας σεξουαλικότητας έτσι πατάει ταυτόχρονα τόσο στην σεξουαλική επιθετικότητα που καλλιεργείται στον άντρα όσο και στην σεξουαλική παθητικότητα που καλλιεργείται στην γυναίκα. Οι άντρες ενθαρρύνονται να πιέζουν πέρα από τα όρια που τους θέτουμε αλλά κι εμείς ανατρεφόμαστε επιρρεπείς σε αυτές τις πιέσεις, αποθαρρυνόμαστε από το να έχουμε αμετακίνητα όρια, μαθαίνουμε να υποχωρούμε συνέχεια από αυτά.

Το αποτέλεσμα είναι πως μόνο ένα κομμάτι τους φάσματος της καταπίεσης της γυναικείας σεξουαλικότητας εμπίπτει στον ορισμό του βιασμού και της παραβίασης, όσο διασταλτικά και φεμινιστικά και αν τα ορίσουμε. Ένα κομμάτι πάντα θα διαφεύγει από νομικούς και άλλους ορισμούς ακριβώς επειδή είναι ένας ορισμός άκρως εσωτερικός, που προέρχεται από τα βάθη του γυναικείου βιώματος και μόνο η κάθε γυναίκα μπορεί να το γνωρίζει για τον εαυτό της.  Ένα κομμάτι της παραβίασης που δέχονται τα σώματά μας δεν προέρχεται από κάποιον συγκεκριμένο θύτη αλλά από το ίδιο μας τον εαυτό -ή μάλλον την απουσία του.

Στο βιβλίο «Γιατί Επιμένει η Πατριαρχία» διάβασα προχθές:

«Ορίζουμε την πατριαρχία ως μία κουλτούρα βασισμένη στο έμφυλο δίπολο και την έμφυλη ιεραρχία, ένα πλαίσιο ή μία οπτική που:

1. Μας οδηγεί να δούμε τις ανθρώπινες ικανότητες είτε ως «αρσενικές» είτε ως «θηλυκές» και να ιεραρχήσουμε ως ανώτερες τις αρσενικές
2. Εξυψώνει κάποιους άντρες πάνω από άλλους άντρες και όλους τους άντρες πάνω από όλες τις γυναίκες
3. Επιβάλει μια διάκριση ανάμεσα στον εαυτό και τις σχέσεις έτσι ώστε στην πράξη οι άντρες έχουν εαυτούς ενώ οι γυναίκες ιδανικά να μην έχουν (να είναι “selfless”), και οι γυναίκες να έχουν σχέσεις που υπόγεια εξυπηρετούν τις ανάγκες των αντρών».

Είναι αυτό το τρίτο σημείο που υποσκάπτει πιο ύπουλα από οτιδήποτε άλλο την σεξουαλική αυτονομία των γυναικών. Όταν μιλάμε για το πώς η γυναικά κατασκευάζεται ως σεξουαλικό αντικείμενο καλό είναι να απομακρύνουμε την προσοχή μας από το το πόσο κοντές φούστες και το πόσο βαθιά ντεκολτέ φοράνε οι γυναίκες, το οποίο τελικά καταλήγει στο slut shaming, και να την κατευθύνουμε εκεί, στα βάθη του ψυχισμού ακόμα και της πιο σεμνά ντυμένης γυναίκας. Αυτή ομως παραμένει μια άβολη συζήτηση όσο οι γυναίκες έχουν ταυτόχρονα, σύμφωνα με τα νέα πρότυπα που καλούνται να επιτελέσουν, την υποχρέωση να είναι δυναμικές και γεμάτες σεξουαλική αυτοπεποίθηση οπότε κάθε τέτοια παραδοχή προκαλεί ντροπή.

Σε άρθρο μεγάλου αθλητικού site* που μιλάει για την κατάθλιψη που αντιμετωπίζει ποδοσφαιριστής εικάζοντας ότι οφείλεται στην απιστία της γυναίκας του (είναι που οι άντρες δεν ενδιαφέρονται για κουτσομπολιά), σχολιαστής το αποκαλεί «ψυχική ανδροκτονία» αποσπώντας 41 likes. Κι αυτός είναι μόνο ένας απο τους πολλούς τρόπους που εφευρίσκουν οι μισογύνηδες για να μειώσουν το πρόβληματα των γυναικοκτονιών και της έμφυλης βίας εξισώνοντάς το με γυναίκες που πληγώνουν τα αισθήματά τους.

Ο μύθος της υποτιθέμενης ανελέητης ψυχολογικής βίας που δέχονται οι άντρες στα χέρια των γυναικών άλλωστε καλά κρατεί, προσπαθώντας έτσι να δημιουργηθεί η ψευδαίσθηση της συμμετρίας (οι άντρες κακοποιούν σωματικά αλλά οι γυναίκες ψυχολογικά), λες και οι γυναίκες που πέφτουν θύματα σωματικής κακοποίησης δεν έχουν κακοποιηθει πρώτα ΚΑΙ ψυχολογικά. Φανταστείτε να προσθέταμε κι εμέις στις γυναικοκτονίες και τις «ψυχικές γυναικοκτονίες» από άντρες που μάλλιστα ενθαρρύνονται από την πατριαρχία να είναι «απιστοι» και να επικροτούνται γι αυτό.

Πριν μερικά χρόνια καθόμουν σε μια παμπ του Λονδίνου με μερικούς Έλληνες μετανάστες. Αφού παραπονέθηκαν για τη ζωή εκεί και τα εξωφρενικά υψηλά νοίκια που τους αναγκάζουν να μοιράζονται ένα σπίτι με άλλους 3 (ενώ στην Ελλάδα θα το έκαναν με τους γονείς τους) ένας από αυτούς σχολίασε «Ναι, αλλά εδώ ο καπιταλισμός δουλεύει, το βλέπεις». Γιατί ο καπιταλισμός έχει καταφέρει μετά από εντατική προπαγάνδα να ταυτιστεί όχι με τα πανάκριβα νοίκια, την φτώχεια, την ανισότητα, τους άστεγους, τα 10 ωρα εντατικής εργασίας με το απλήρωτο lunch break και τις απλήρωτες υπερωριες αλλά με την αφθονία, την συσσώρευση πλούτου και τις άπειρες μάρκες δημητριακών ανάμεσα στις οποίες μπορείς να επιλέξεις να φας στα γρήγορα πριν πας στη δουλειά που δεν έχεις επιλογή αν θα κάνεις. Αναγκάστηκα να παρατηρήσω ότι ο καπιταλισμός δουλεύει μια χαρά και στην Ελλάδα, απλά βρίσκεται στην άλλη πλευρά της αποικιοκρατικής Αγγλίας η οποία αφού απομύζησε όλο τον κόσμο μερικούς αιώνες συσσωρεύοντας τον πλούτο του τώρα επικαλείται την ελεύθερη αγορά.

Ο καπιταλισμός είναι σαν αυτό το παλιό ανέκδοτο που ρωτάει ένας οδηγός έναν βλάκα να του πει αν δουλεύει το φλάς του και αυτός του απαντάει «Τώρα ναι. Τώρα όχι. Τώρα Ναι. Τώρα Όχι.» νομίζοντας ότι το φλας δουλεύει μόνο όταν είναι αναμμένο ενώ η λειτουργία του είναι ακριβώς να αναβοσβήνει, όπως η λειτουργία του καπιταλισμού είναι εξίσου να παράγει κρίσεις, φτώχεια, ανισότητα και ξεζουμισμένες χώρες της περιφέρειας