H Keira Knightley και η Αντρική Ματιά

Στη φεμινιστική θεωρία η αντρική ματιά (male gaze) είναι η απεικόνιση των γυναικών στον κινηματογράφο (και όχι μονο) μέσα από την αντρική οπτική σε τρία επίπεδα: του σκηνοθέτη, των αντρικών χαρακτήρων και των αντρών θεατών. Οι γυναίκες δηλαδή αναπαρίστανται σαν αντικείμενα προς τέρψη του ετεροφυλόφιλου άντρα θεατή αντί να βλέπουμε τον κόσμο μέσα από τα δικά τους μάτια.

Οι ερωτικές σκηνές δεν είναι παρά το πιο τρανταχτό παράδειγμα καθώς ολόκληρο το σεξ στην πατριαρχία είναι σχεδόν πάντα ιδωμένο από την αντρική οπτική με αποτέλεσμα η γυναικεία σεξουαλικότητα είτε να διαστρεβλώνεται είτε να παραμένει ένα σκοτεινό μυστήριο. Η Κίρα Νάιτλι λοιπόν μπουχτισμένη από αυτό το φαινόμενο αποφάσισε ότι θα σταματήσει να παίζει σε ερωτικές σκηνές σκηνοθετημένες από άντρες κάνοντας τη δική της, μικρή, συνεισφορά στο κύμα αντίστασης ενάντια στον σεξισμό της βιομηχανίας του θεάματος.

Οι αρνητικές αντιδράσεις στην ανακοίνωση αυτή χωρίζονται χονδρικά σε δύο κατηγορίες: σε αυτές που δε βλέπουν (ή προσποιούνται ότι δεν βλέπουν) την συστημική καταπίεση που προυπάρχει στην αντρική ματιά και άρα θεωρούν την προσπάθεια ανατροπής της κάποιου είδος «αντίστροφο σεξισμό». Και σε αυτές που την κατηγορούν εμμέσως πως η αντίδρασή της, ενώ σωστή, ήρθε πολύ αργά και αφού πρώτα έκανε καριέρα και άρα είναι υποκριτική.

Για μια ακόμη φορά δηλαδή οι γυναικες κατηγορούνται για συμμετοχή στην ίδια τους την καταπίεση επειδή απλά προσπάθησαν και κατάφεραν να επιβιώσουν σε έναν σκληρό πατριαρχικό κόσμο. Μα αν η Κίρα Νάιτλυ δεν είχε δεχτεί στην αρχή της καριέρας της να κάνει αυτό που της λέει ο σκηνοθέτης πιθανότατα δε θα ξέραμε το όνομά της σήμερα, γιατί ΟΛΕΣ οι διάσημες γυναικες ηθοποιοί που γνωρίζουμε ονομαστικά κάποια στιγμή αναγκάστηκαν να απεικονίσουν την αντρική ματιά εφόσον αυτή είναι κάτι που ξεπερνά τις ίδιες. Αρα εξ ορισμού σχεδον οι γυναίκες μπορούν είτε να αντιδράσουν αργά, αφού έχουν γίνει διάσημες, ή να αντιδράσουν νωρίς και να φύγουν από το παιχνίδι αποτυγχάνοντας να επιβιώσουν στον χώρο.

Για άλλη μια φορά οι γυναίκες έπρεπε να έχουν επιλέξει ανάμεσα στο να κάνουν καριέρα ή να μείνουν στην αφάνεια γιατί πολύ απλά αυτές είναι οι μόνες επιλογές που τους έδωσε η πατριαρχία. Και αν επιλέξουν το πρώτο θα είναι απόδειξη ότι οι γυναίκες εκούσια συμμετέχουν στην σεξιστική κουλτούρα ενώ αν επιλέξουν το δεύτερο θα είναι η απόδειξη ότι οι γυναικες δεν μπορούν να τα καταφέρουν στον κόσμο των ανδρών και θα πρέπει να κάτσουν στην κουζίνα τους αντί να μεγαλοπιάνονται.

Η Κίρα Νάιτλι μπορεί πλέον να νιώθει περισσότερο ενδυναμωμένη και ισχυρή ώστε να αντισταθεί στα καπρίτσια του κάθε σκηνοθέτη. Ή θα μπορούσε απλά να βίωσε κάποια φεμινιστική αφύπνηση όπως κάναμε όλες μας καταλαβαίνοντας πως κάποια πράγματα που θεωρούσαμε αθώα είναι προβληματικά. Να μην είχε συνειδητοποιήσει δηλαδή τότε οτι οι ερωτικές σκηνές αποτύπωναν την αντρική οπτική ή απλά να μην είχε τη γλώσσα να το περιγράψει.

Σε κάθε περίπτωση η εχθρότητα που εκφράζουν κάποιες γυναίκες στο γεγονός ότι κάποια, έστω και αργά, «σήκωσε κεφάλι», βγάζει από τη μία μια πικρία που αυτή πέτυχε παίζοντας με τους κανόνες των αντρών και από την άλλη ένα φθόνο που αυτές επιτέλους έχουν τα μέσα να αντισταθούν και να πατήσου πόδι ενώ εμείς, οι απλές θνητές, θα πρέπει να συνεχίσουμε να δεχόμαστε αυτούς τους κανόνες για την επιβίωσή μας.

Και υπάρχει φυσικα πάντα στο βάθος και ο φόβος πως κάθε αντίσταση στον σεξισμό θα μας μετατρέψει σε «Αμαζόνες», δηλαδή σε γυναίκες μαχητικές, καταδικασμένες όμως να ζουν χωριστά από τους άντρες γιατί στο μυαλό τους αυτό μπορεί να είναι το μόνο αποτέλεσμα της διεκδίκησης ισότητας: γυναίκες δυνατές αλλά μόνες τους.

Advertisement

Σχολιάστε

Εισάγετε τα παρακάτω στοιχεία ή επιλέξτε ένα εικονίδιο για να συνδεθείτε:

Λογότυπο WordPress.com

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό WordPress.com. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Φωτογραφία Facebook

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό Facebook. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Σύνδεση με %s