Moυ λέει η κομμώτριά μου τις προάλλες, επειδή συζητάμε για τις γυναικοκτονίες και το θέμα της έμφυλης βίας έτσι κάπως επιφανειακά, «φοβάμαι με όλα αυτά που διαβάζω, δεν ξέρω τι να πω στην κόρη μου». Και μετά συμπληρώνει «βέβαια η κόρη μου ειναι σαν εμένα, πολύ δυναμική, κι εμένα ο άντρας μου δεν μου έχει υψώσει ούτε τον τόνο της φωνής τους, δεν νομίζω οτι θα της συνέβαινε ποτέ κάτι τέτοιο».

Και σκέφτομαι πόσες γυναίκες μεγαλώνουμε σε αυτό το πνεύμα, ότι εμείς είμαστε δυναμικές, ότι σεβόμαστε τον εαυτό μας και γι αυτό εμάς ποτέ δε θα μας χτυπήσει, κακοποιήσει, εξευτελίσει, παραβιάσει ένας άντρας γιατί αυτό είναι πάντα κάτι που συμβαίνει στις Άλλες, αυτές τις αδύναμες κακομοίρες που δεν είχαν μάνες/γιαγιάδες/θείες δυναμικές σαν τις δικές μας, που μεγάλωσαν σε προβληματικές οικογένειες και ανήκουν γενικά σε μια άλλη κατηγορία. Και γι αυτό οταν μας συμβαίνει η ντροπή είναι τόσο μεγάλη, η ταπείνωση τόσο βαθιά και το σοκ τόσο τεράστιο που δεν ξέρουμε πού να στραφούμε, σε ποιον να μιλήσουμε, δεν ξέρουμε πώς να αντιδράσουμε, μουδιάζουμε και έτσι πολλές βυθιζόμαστε στην σιωπή και την άρνηση γιατί αδυνατούμε να δεχτούμε ότι είμαστε κι εμείς από εκείνες, τις Άλλες, επειδή ουσιαστικά δενείχαμε πραγματικά υπολογίσει ότι αυτό μπορεί να είναι ένα σενάριο που θα συμβεί σε εμάς.

Δεν ξέρω τι να προτεινω αλλά ξέρω ότι η ταύτιση του φεμινισμού με την δυναμική γυναίκα που εμπνέει σεβασμό με την προσωπικότητά της είναι απλά μια διαστρέβλωση που εύκολα γυρνάει εναντίον μας και καταλήγει σε victim blaming.

Υπάρχουν χονδρικα δύο αντιδράσεις γυναικών με εσωτερικευμένο μισογυνισμό ενάντια στο κίνημα του #metoo. Η μια είναι «δεν αντιμετώπισα εγώ τέτοιες δυσκολίες οπότε δεν με ενδιαφέρει αν τις αντιμετωπίζετε κι εσείς». Και η άλλη είναι «αντιμετώπισα κι εγώ τέτοιες δυσκολίες οπότε θα πρέπει να τις αντιμετωπίσετε κι εσείς».

Μπορεί να είναι φαινομενικά και οι δύο εξίσου σκατόψυχες, η δεύτερη όμως εμπεριέχει και ένα μηχανισμό άμυνας, αυτόν του καταπιεσμένου υποκειμένου που έμαθε να ζει με την καταπίεση του και είναι περήφανο και γι αυτό, σε βαθμό που την εκλογικεύει αν όχι την ρομαντικοποιεί ακριβώς για να εξυψώσει τον εαυτό του που αναγκάστηκε να επιβιώσει. Το ίδιο μοτίβο το βλέπουμε πολύ συχνά, πχ στις προηγούμενες γενιές που αντιμετώπισαν άφθονη σωματική κακοποίηση και τώρα την υπερασπίζονται γιατι «δεν έπαθαν και τίποτα», στους Αμερικάνους που υπέφεραν από τα φοιτητικά χρέη και τώρα θεωρούν άδικο να διαγραφούν για τη νέα γενιά λες και αυτό θα αφαιρέσει κάτι από τους ίδιους και γενικά σε πολλούς που έχουν ταυτίσει την αυταξία τους με την ικανότητά τους να ανταπεξέρχονται σε κακουχίες, εκβιασμούς, κακοποιήσεις που έθεσαν οι ισχυρότεροι σε αυτούς.

Το να αποκαλείς τις γυναίκες ευαίσθητες χιονονιφάδες γιατί σηκώνουν κεφάλι και μάλιστα να τους προσάπτεις έμμεσα ότι ζουν σε έναν κόσμο που τώρα πλέον τις ακούει ενώ παλία «δεν περνούσαν αυτά» εξακολουθει να είναι μια πολύ θλιβερή αντιδραση εκ μέρους των γυναικών που αναγκάστηκαν να φάνε τα σκατά της πατριαχίας και τώρα ζηλεύουν τις γυναικες που ίσως ζήσουν σε έναν ελαφρώς καλύτερο κόσμο. Δείχνει όμως και το πόσο οι γυναικες αναγκάστηκαν να εσωτερικεύσουν την ιδέα οτι εσωτερική δύναμη είναι να μαθαίνεις να ζεις με την καταπίεση σφίγγοντας τα δόντια, μια ιδέα που ρομαντικοποιεί τον πόνο ως απαραίτητο για την εσωτερική μας εξέλιξη και το personal growth που τάχα περνάει μόνο μέσα από την «σκληραγώγηση», αλλιώς κινδυνεύουμε να καλομάθουμε στην δικαιοσύνη και την ενσυναίσθηση και να παραγίνουμε μαλθακές.

Ο κόσμος δεν χρειάζεται να είναι σκληρός και άδικος ως αυτοσκοπός για να μας εκπαιδεύσει στις κακουχίες. Δεν χρειάζεται να αφήνουμε τους άλλους να προσπαθούν να μας τσακίσουν απλά για να αποδείξουμε οτι δεν μπορούν. Θα πρέπει να πιστέψουμε οτι ένας καλύτερος κοσμος είναι δυανατός και να παλέψουμε γι αυτον.

Αναγκάστηκα να δω αυτό το βίντεο και να το σχολιάσω όχι επειδή είναι από αυτά που μου τραβούν το ενδιαφέρον αλλά επειδή  μου το στείλατε ίσα με 40 φορές στο inbox και ξέρετε πόσο επιρρεπής στο να προσαρμόζομαι στις κοινωνικές προσδοκίες είμαι. Αναρωτιόμουν βέβαια στο μεταξύ πώς αυτό το βίντεο απέκτησε τόση δημοσιότητα μέχρι που πέτυχα ένα screenshot από τον λογαριασμό του Mikeus που παρότρυνε τα@ς gourpies του να δουν και να μοιραστούν το βίντεο. Τόσο απλό είναι σήμερα να κάνει θραύση το βίντεο σου, αρκεί να είσαι γυναίκα και να γράψεις ενάντια στον φεμινισμό και όσο ανόητο και να είναι αυτό που θα πεις θα τρέξουν χιλιάδες άντρες να σε επιβραβεύσουν για το γλείψιμο και την υποστήριξη των συμφερόντων τους. Ο αντιφεμινισμός των γυναικών έρχεται με πολλά προνόμια την ίδια ώρα που οι φεμινίστριες πρέπει να αντιμετωπίζουν τον χλευασμό και το bullying για δικαιώματα που στο τέλος θα απολαμβάνουν όλες οι γυναίκες –ακόμα και οι αντιφεμινίστριες.

Ας αναλύσουμε όμως τα βασικά σημεία του βίντεο που δεν είναι παρά ένα συνοθύλευμα από αντιφεμινιστικά επιχειρήματα που έχουμε δει εκατομμύρια φορές σε αυτή τη σελίδα χωρίς να προσφέρει κάτι νέο στη συζήτηση.

• Το βίντεο ανοίγει με το κλασικό mantra των αντιφεμινιστριών «δεν είμαι θύμα». Ένας παλιός αντιφεμινιστικός μύθος λέει πως αν επαναλάβεις «δεν είμαι θύμα» μπροστά στον καθρέφτη 100 φορές οι συστημικές συνθήκες θα αλλάξουν μόνο για σένα και ενώ παντού θα έχει σεξισμό, γύρω σου θα δημιουργηθεί μια ασπίδα ισότητας. Μπορείτε να πετύχετε το ίδιο εφέ επαναλαμβάνοντας ότι «είναι Σάββατο» τα δύσκολα δευτεριάτικα πρωινά. Στην Αγαθή, λέει, δεν αρέσει να θυματοποιείται «ακόμα και όταν είναι πραγματικά το θύμα» (!!!) , λές και ο ρόλος το θύματος είναι κάτι που παίρνεις σε casting και όχι κάτι που προκύπτει από τη θέση σου σε ένα ευρύτερο σύστημα. Η προσέγγιση αυτή, όπως έχουμε αναλύσει και στην περίπτωση της συντηρητικής δημοσιογράφου και οπαδού του Τραμπ  Tomi Lahren που ισχυρίστηκε ακριβώς το ίδιο, εχει τις ρίζες της στον νεοφιλελευθερισμο και την αντίληψη ότι ο καθένας μπορεί τάχα να ορίσει την μοίρα του και έτσι, αν είσαι θύμα, αυτό είναι δική σου ευθύνη. Η λέξη θύμα έτσι προκαλεί αρνητικές συνδηλώσεις και ενοχικότητα στα θύματα της συστημικής καταπίεσης. Η Αγαθή λέει ότι ο φεμινισμός κάνει τις γυναίκες θύματα κατατάσσοντας έτσι οριστικά τον εαυτό της στη κατηγορίας της Δυναμικής Αντιφεμινίστριας™. Αλήθεια, τι πιστεύει ήταν οι γυναίκες όλες αυτές τις χιλιάδες χρόνια, πριν την έλευση του φεμινισμού;

• Στο δεύτερο λεπτό η Αγαθή φτάνει ήδη στο πρώτο της λογικό σφάλμα. «Δε θα υπήρχε ποτέ πατριαρχία αν εκ φύσεως τα δύο φύλα ήταν όμοια». Περιέργως αυτό είναι το σημείο που επέλεξε να προωθήσει και ο ίδιος ο Mikeus. Πέρα από την προφανή και εσκεμμένη διαστρέβλωση, αφού οι φεμινίστριες δε ισχυρίζονται ότι τα δύο φύλα είναι όμοια αλλά ούτε καν πως οι γυναίκες, οι άντρες ή αλλα φύλα είναι μεταξύ τους είναι όμοια έχουμε ένα εξαιρετικό παράδειγμα ταυτολογικής λογικής. Το να λές ότι δε θα υπήρχε πατριαρχία, δηλαδή εξουσία των αντρών, αν τα δύο φύλα ήταν όμοια, είναι σαν να λές ότι δε θα υπήρχε ρατσισμος και αιώνες δουλείας των μαύρων αν οι λευκή και η μαύρη φυλή ήταν όμοιες ή ότι δε θα υπήρχε αριστοκρατία αν οι αριστοκράτες ήταν όμοιοι με τους πληβείους. Δικαιολογείς δηλαδή την καταπίεση με την ίδια την ύπαρξη της καταπίεσης και ανάγεις την υποτιθέμενη ανομοιότητα σε πηγή της καταπίεσης αυτής, μόνο που την ανομοιότητα αυτή την παράγει, την επιτεινει και την τονίζει το ίδιο το καταπιεστικό σύστημα.

• Το δευτερο σημείο της Αγαθής είναι ότι δεν είναι φεμινίστρια γιατί αγαπά την οικογένεια. Οι φεμινίστριες λέει δεν αγαπούν την οικογένεια και μάλιστα δημιουργούν ενοχικό σύνδρομο στις γυναίκες που θέλουν να κάνουν οικογένεια –ειρωνικά λίγο μετά ισχυρίζεται ότι οι γυναίκες βγάζουν λιγότερα λεφτά επειδή αποφασίζουν να κάνουν οικογένεια και να μεγαλώσουν τα παιδιά, το οποίο σαν να μου φαίνεται ότι δημιουργεί ενοχικό σύνδρομο στις γυναίκες που τολμούν να έχουν βλέψεις για καριέρα παράλληλα με την οικογένεια και να υποστηρίζει ότι είναι δίκαιο να τιμωρούνται γι αυτό με μειωμένες ευκαιρίες ανέλιξης. Εδώ όχι μόνο παραβλέπει ότι χιλιάδες φεμινίστριες έχουν οικογένεια αλλά και πως αυτό στο οποίο οι φεμινίστριες αντιτίθενται είναι η οικογένεια ως καταπιεστικός θεσμός με τον άντρα ως κεφαλή της, που έχει όλη την εξουσία ακριβώς επειδή είναι αυτός που βγάζει τα λεφτά ενώ η γυναίκα κάνει την δουλειά της ανατροφής τσάμπα και έτσι αναγκάζεται να εξαρτάται οικονομικά από τον άντρα. Είναι οι παγιωμένοι ρόλοι που αναθέτει η οικογένεια αυτό στο οποίο αντιτίθενται οι φεμινίστριες και όχι φυσικά η μητρότητα ή οι μονογαμικές σχέσεις με τους άντρες.

• Η γυναίκα, μας πληροφορεί η Αγαθή, είναι αυτή που ως νοικοκυρά έχει εξουσία στο σπίτι. Αυτό ισχύει αν με τον όρο εξουσία εννοούσε ότι μπορεί να επιβάλλει στον άντρα να μην πατήσει στα σφουγγαρισμένα, αδυνατεί όμως να εξηγήσει γιατί χιλιάδες γυναίκες αντιμετώπιζαν και αντιμετωπίζουν  ακόμα, βία και υποτίμηση εντός του σπιτιού τους και όχι μόνο όταν  βγαίνουν στο μπαλκόνι. Αν οι γυναίκες μπορούν σήμερα να έχουν σχέσεις με τους άντρες επί ισοις όροις ακομα και όταν δεν δουλεύουν οι ίδιες, αυτό συμβαίνει γιατί θεωρητικά έστω μπορούν πλέον, χάρη στον αγώνα τον φεμινιστριών, να χωρίσουν ανα πάσα στιγμή τον άντρα τους και να συντηρήσουν τον εαυτό τους. Χωρίς αυτό το δικαίωμα οι γυναίκες είχαν μηδενική διαπραγματευτική δύναμη μέσα στην σχέση και αναγκάζονταν να προσαρμοστούν για την επιβίωση τους στις επιθυμίες του άντρα τους. Φυσικά η δυνατότητα να βρεις δουλειά σήμερα, ειδικά αν έχεις βγει από την αγορά εργασίας λόγω της ανατροφής των παιδιών, είναι τόσο πιο αυξημένη όσο πιο προνομιούχα είσαι. Η Αγαθή όμως χέστηκε για όσες γυναίκες δεν μπορούν γιατί δεν αγαπάει τις γυναίκες, αγαπάει τις μορφωμένες και δυναμικές αστές γυναίκες όπως πιστεύει ότι είναι η ίδια.

• Ταυτόχρονα προσποιείται ότι οι φεμινίστριες υποτιμούν την δουλειά της νοικοκυράς και το πόσα προσόντα απαιτεί ενώ στην πραγματικότητα οι φεμινίστριες ισχυρίζονται το αντίθετο: πως μία τόσο δύσκολη και σημαντική για την κοινωνία εργασία δε θα έπρεπε να γίνεται τσάμπα, σε συνθήκες πλήρους εξάρτησης από τον άντρα που βγάζει τα λεφτά. Και στο φινάλε αν ο ρόλος της ανατροφής των παιδιών είναι τόσο μαγικός γιατί τόσοι λίγοι άντρες στις πατριαρχικές κοινωνίες δεν τον αναλαμβάνουν οι ίδιοι; Θέλει να μας πει ότι οι άντρες δεν αγαπούν τα παιδιά τους όσο οι γυναίκες και δεν απολαμβάνουν εξίσου να περνούν χρόνο μαζί τους; Γιατί αυτό μου ακούγεται λίγο προσβλητικό για τους άντρες.

• Στο τέταρτο σημείο η Αγαθή τα βάζει με το κίνημα αποδοχής του πάχους. Ευτυχώς μας διευκρινίζει ότι αυτό ισχύει μονο για τις χοντρες που τρώνε ανθυγιεινά γιατί αν παχαίνεις με σαλάτες ας πάει στα κομμάτια, θα κάνει τα στραβά μάτια.  Το ότι η αντίθεσή της στο χοντρό σώμα δεν έχει ουδεμία σχέση με την υγεία αποδεικνύεται από το γεγονός ότι στην ίδια κατηγορία αποδοχής αηδιαστικών προτύπων από τις φεμινίστριες βάζει και τις αξύριστες μασχάλες, δλδ τις μασχάλες που διατηρούν τις τρίχες που έβαλε εκεί η φύση. Δεν μας εξηγεί το παράδοξο η φυσική τριχοφυΐα να θεωρείται αηδιαστική μόνο στο γυναικείο σώμα.  Η Αγαθή λέει ότι το κίνημα αποδοχής εμποδίζει την «αυτοβελτίωση» μόνο που δεν μας εξηγεί ούτε γιατί η συμμόρφωση με αυθαίρετα αισθητικά κριτήρια αποτελεί βελτίωση. Για τις φεμινίστριες αυτοβελτίωση αποτελεί να ξεπερνάμε τα πρότυπα που μας επέβαλλαν ή τουλάχιστον να κοιτάμε τη δουλειά μας και να μην προσπαθούμε να τα επιβάλλουμε σε άλλες γυναίκες ίσα ίσα για να κάνουμε τη ζωή τους μίζερη και να νιώσουμε εμείς ξεχωριστές και πολύτιμες που προσαρμοζόμαστε.

• Η Αγαθή αποκαλύπτει σε επόμενο σημείο ότι ο φεμινισμός συνδέεται με την Αριστερά και τον αντιεξουσιαστικό χώρο. Σοκ! Αυτό βέβαια δεν κάνει κάτι άλλο από το να δηλώνει την δική της απέχθεια προς την Αριστερά την οποία δεν μας αναλύει, ενώ ταυτόχρονα δεν κάνει τίποτα για να μας εξηγήσει γιατί η Δεξιά δεν έχει δείξει ποτέ το παραμικρό ενδιαφέρον για τις γυναικείες διεκδικήσεις αλλά αντιθέτως τις αντιμετώπιζε ανέκαθεν εχθρικά.

• Η Αγαθή ισχυριζεται πως δεν είναι φεμινίστρια γιατί δεν μισεί τους άντρες ενω παρακάτω δηλώνει πως δεν είναι φεμινίστρια γιατι δεν μισεί τις γυναίκες. Λογικά οι φεμινίστριες μισούν ολόκληρη την ανθρωπότητα. Οι φεμινίστριες λέει ισχυρίζονται ότι αγαπούν τις γυναικες αλλα τρέχουν να μειώσουν οποια γυναικα δεν συμφωνεί μαζί τους. Οι φεμινίστριες βέβαια δεν δηλώνουν ότι αγαπούν τις γυναίκες, έτσι γενικά και αόριστα. Αντιθέτως βλέπουν τις γυναικες ως ανθρώπους και τις κρίνον από τα λόγια και τις πράξεις τους. Ο συναισθηματικός εκβιασμός «αν δεν αγαπάτε εμένα μισείτε τις γυναικες» μας αφήνει αδιάφορες.

• Όπως ήταν αναμενόμενο η Αγαθή είναι  εναντίον των εκτρώσεων ενώ θεωρεί πως είναι άδικο που οι άντρες πληρώνουν διατροφή ακόμα και όταν δεν ήθελαν το παιδί. Με λίγα λόγια η Αγαθή θεωρούσε δικαιότερο αυτό που γινόταν επί χιλιάδες χρόνια: οι γυναίκες έμεναν έγκυες και για τους άντρες ήταν καθαρά προαιρετικό να στηρίξουν το παιδί που αναγκαστικά, απουσία αυτοδιάθεσης αλλά και ιατρκής τεχνολογίας, θα προέκυπτε. Έτσι οι γυναίκες επωμίζονταν όλο το βάρος της αναπαραγωγής του ανθρώπινου είδους  χωρίς καμία εγγύηση την ίδια ώρα που η αναπαραγωγή αυτή γίνεται εις βάρος αποκλειστικά του δικού της σώματος και παρόλο που γίνεται προς όφελος του συνόλου.

• Από το βίντεο δε θα μπορούσα να λείπει και η Ισλαμοφοβία αφού η Αγαθη έχει ιστορικό εθνικιστικών εξάρσεων, οπότε αναγκάζεται σοκαρισμένη να μας πει ότι στο Ισλαμ οι γυναίκες κακοποιούνται ομαδικά, κάτι που εντελώς συμπωματικά συμβαίνει και στη Δύση.  Αλήθεια γιατί θεωρεί πως τα πράγματα για τις γυναίκες σε κάποιες μη δυτικές χώρες είναι ακόμα χειρότερα; Δε φαντάζομαι να είναι επειδή, ξέρω γω, δεν έχει αναπτυχθεί εκεί το φεμινιστικό κίνημα;

• Στο τελευταίο της επιχείρημα δηλώνει ότι δεν είναι φεμινίστρια γιατι είναι χριστιανή και πιστεύει στον Χριστό. Τώρα, για να πούμε την αλήθεια, ενώ στον φεμινισμό θα έπρεπε να υπάρχει χώρος για τις χριστιανές εκείνες η πίστη των οποίων σέβεται το δικαίωμα αυτοδιάθεσης των άλλων γυναικών και δεν προσπαθεί να επιβληθεί σε άλλες γυναίκες, εδώ έχει δίκιο πως οι χριστιανές φεμινίστριες  αντιμετωπίζονται με περίσσια ειρωνεία και εχθρικότατα από τις φεμινίστριες, I will give her that. Να κάτι που θα μπορούσαμε όντως να βελτιώσουμε.

Ως επίλογο θα ήθελα να κάνω ένα σχόλιο γενικά για τον αντιφεμινισμό. Ο αντιφεμινισμός των γυναικών, ως ένα  ιδιαίτερο είδος αντιφεμινισμού που εμπεριέχει μια αντίφαση, οφείλεται στο γεγονός πως συνεχίζουμε να ζούμε σε ένα πατριαρχικό σύστημα εντός του οποίου η αξία, η αυτοεκτίμηση και συχνά η ίδια επιβίωση της γυναίκας εξακολουθεί να βασίζεται στην αντρική αποδοχή, αγάπη και οικονομική στήριξη. Για να ρισκάρεις να χάσεις την βόλεψή σου σε αυτό και να αντιμετωπίσεις το bullying, το εξευτελισμό και την στοχοποίηση που δέχονται οι φεμινίστριες θέλει ένα βαθμό αυταπάρνησης. Ειδικά για τις προνομιούχες γυναίκες, πχ για τις αδύνατες, λευκές, αστές είναι μεγάλος ο πειρασμός να απολαύσεις απλά τον θαυμασμό, την προσοχή και την στοργή που θα σου δείξουν οι άντρες στο βαθμό που δε θα αμφισβητήσεις την εξουσία τους. Οι φεμινίστριες έχουν αντιληφθεί βέβαια πως η λιγοστή αυτή εξουσία είναι ολοκληρωτικά εξαρτημένη από την αντρική ματιά με αποτέλεσμα να μην είναι αυτόνομη και να μπορεί ανά πάσα στιγμή να αποτραβηχτεί αν ξεπεράσεις τα όρια του αποδεκτού ή αν χάσεις όσα σε κάνουν ποθητή και πολύτιμη σε αυτούς –πχ το αδύνατο σώμα, το όμορφο πρόσωπο ή την καλλιεργημένη από την πατριαρχία τάση μας να τους παρηγορούμε, να τους περιποιούμαστε και να τους στηρίζουμε συναισθηματικά.

Ωστόσο, στο άρθρο  “Bargaining with Patriarchy” η Deniz Kadiyoti αναλύει τον αντιφεμινισμό ως μια στρατηγική κίνηση των γυναικών που νιώθουν ανασφάλεια βλέποντας τις εγγυήσεις που τους προσέφερε παραδοσιακά η οικογένεια να οπισθοχωρούν. Στο κείμενο αναφέρει πως «Είναι σαν, αντιμέτωπες με την παμπάλαια ανασφάλεια του εισοδήματος που θα πρέπει να επαρκεί για την ανατροφή μιας οικογένειας, οι γυναίκες να επέλεξαν αντιθετικές στρατηγικές: είτε να βγούνε έξω (μεταφορικά μιλώντας) και να παλέψουν για την ισότητα εισοδήματος και ευκαιριών είτε να μείνουν σπίτι και να επιχειρήσουν να δεσμεύσουν του άντρες πιο στενά κοντά τους. Η εμμονή του αντιφεμινιστικού κινήματος με την οικογένεια θα μπορούσε έτσι να ερμηνευθεί ως μια προσπάθεια παλινόρθωσης της παλιάς πατριαρχικής διαπραγμάτευσης, με τις φεμινίστριες να προσφέρονται ως ένας βολικός αποδιοπομπαίος τράγος για να κατηγορηθούν για την τωρινή  δυσαρέσκεια και αποξένωση ανάμεσα στους άντρες. Επομένως για την Kandiyoti “ οι μορφές συνείδησης και αγώνων που αναδύονται σε καιρούς τέτοιας γοργής κοινωνικής αλλαγής απαιτούν μια ανοιχτόμυαλη και με κατανόηση εξέταση, παρά μια βιαστική κατηγοριοποίηση. Γι αυτό η Ginsburg αξιολογεί τον ακτιβισμό του κινήματος κατά των εκτρώσεων από τις γυναίκες στις ΗΠΑ σαν στρατηγικό παρά σαν αναγκαστικά αντιδραστικό. Τονίζει πως η αποδέσμευση της σεξουαλικότητας από την αναπαραγωγή και την οικιακή ζωή  γίνεται αντιληπτή από πολλές γυναίκες ως επιζήμια για τα ίδια τους τα συμφέροντα καθώς, ανάμεσα στα άλλα, αποδυναμώνει την κοινωνική πίεση προς τους άντρες να αναλάβουν τις ευθύνες τους για τις αναπαραγωγικές συνέπειες των σεξουαλικών τους δραστηριοτήτων».

Οι αντιφεμινίστριες  γυναίκες με λίγα λόγια προσπαθούν να διαπραγματευτούν με την πατριαρχία και να βελτιστοποιήσουν την θέση τους μέσα στο υπάρχον πατριαρχικό σύστημα ακόμα και εις βάρος άλλων γυναικών αντί να παλέψουν για την οριστική καταλυσή του γιατί αδυνατούν να φανταστούν την θέση τους σε ένα νέο κόσμο χωρίς έμφυλες ιεραρχιες και ρόλους και δεν είναι πρόθυμες να αναλάβουν το ρίσκο.

Το βασικό μου πρόβλημα με αυτή την ανάρτηση είναι οτι οι δύο πρώτες γραμμές αποτελουν μια μαλλον παραπλανητική εισαγωγή -προετοιμάζεσαι για σκληρη φεμινιστική ανάλυση και σου προκύπτει ένα συνοθύλευμα από σεξιστικά κλισέ περί «γυναικείας φύσης», «έρμαιο των ορμονών» και για γυναικεία ψυχή που είναι μια «άβυσσος».

Κατά τ’αλλά το ποστ αποτελεί τυπικό δείγμα Δυναμικής Αντιφεμινίστριας™*, δηλαδή το είδος αυτό της γυναίκας που απορρίπτει τον φεμινισμό γιατί η ίδια είναι πολύ δυναμική για να ενδιαφερθεί για τα κλισέ αλλά ταυτόχρονα θέλει να διατηρήσει και τον γυναικείο ρόλο της -γιατί φυσικά και ενδιαφέρεται για τα κλισέ. Η Δυναμική Αντιφεμινίστρια™ είναι αρκετά κοντά στο να πιάσει το νόημα αλλά κάπου στην μέση κάνει στροφή 180 μοιρών και μας την βγαίνει αντιφεμινιστικά. Ηρωίδα της είναι η γιαγιά της που έκανε αγογγυστα όσα έκανε ο παππούς της αλλά είχε τα ιδια δικαιώματα με τα βόδια που όργωναν το χωράφι -πιθανότατα όμως ούτε αυτή ενδιαφερόταν για τον φεμινισμό, όπως και η εγγονή της. Η Δυναμική Αντιφεμινίστρια δηλαδή θεωρεί ένδειξη δύναμης να μην λυγάει υπό το βάρος της πατριαρχίας -μάλλον η πατριαρχία σαν τον Θεό δεν δίνει ποτέ στις γυναικες περισσότερα από όσα μπορούν να αντέξουν και άλλα τέτοια inspirational. H Δυναμική Αντιφεμινίστρια δεν καταφέρνει να κάνει την σύνδεση ανάμεσα στο γεγονός οτι η γιαγιά της δούλευε χωρίς μισθό για χάρη του πατέρα της ή του άντρα της αυξάνοντας την δική τους περιουσία και τον λόγο που οι γυναικες αρνούνται σήμερα συμβολικά να κάνουν κάθε οικειακή εργασία γιατί αυτή μέχρι σήμερα αποτελεί άμισθη υποχρέωση της γυναικας.

Θέλω να πιστεύω πως όταν λέει ότι όλοι από ένα πουλί ήρθαμε στον κόσμο να εννοεί τον πελαργό.
Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να παρατηρήσουμε ότι κάθε γυναίκα που απορρίπτει τον φεμινισμό οφείλει σήμερα να το κάνει πάντα τονίζοντας 1) τη σημασία του πουλιού και γενικά των αντρών στη ζωή της και 2) το πόσο δυναμική και διεκδικητική είναι η ίδια. Το σχόλιο αυτό συμπυκνώνει ένα νέο τύπο θηλυκότητας, αυτόν της Δυναμικής Αντιφεμινίστριας™, , που προωθείται από το μετα-φεμινιστικό discourse -το πλαίσιο δηλαδή που επικράτησε μετά την έλευση του φεμινισμού αλλά φροντίζει να αγνοεί τον φεμινισμό και να προσποιείται ότι έχει επιτευχθεί η πλήρης ισότητα.

Ο τύπος αυτός θηλυκότητας έχει υποχρέωση συνεχώς να διακηρύσσει πόσο σεξουαλική αλλά και δυναμική είναι και ταυτόχρονα να απορρίπτει τον φεμινισμό ακριβώς επειδή απολαμβάνει το σεξ και έχει δυνατή προσωπικότητα -υπονοώντας δηλαδή ότι το να είσαι φεμινίστρια αποκλείει αυτά τα δύο. Ο τύπος της θηλυκότητας που απορρίπτει τον φεμινισμό γιατί θεωρεί τον άντρα εκ φύσεως ανώτερο και αποδέχεται την υποταγή της δεν αρμόζει στον Δυτικό κόσμο και αποδίδεται από αυτόν στις γυναίκες της «Ανατολής». Η Δυτική αντιφεμινίστρια αντιθέτως είναι αυτή που αγαπάει το (ετεροφυλόφιλο) σεξ και δεν έχει βιώσει σεξισμό γιατί τον έχει απωθήσει με την δύναμη της προσωπικότητας ως ασπίδα. Η ιδία αρέσκεται να πιστεύει ότι είναι διεκδικητική, επειδή όμως αυτό το κάνει σε ατομικό και όχι σε συλλογικό επίπεδο παραμένει ευάλωτη απέναντι στην πατριαρχική εξουσία.

Όσον αφορά τους ισχυρισμούς των αντιφεμινιστριών πως οι ίδιες δεν έχουν βιώσει ποτέ τον σεξισμό ή αντρική παραβιαστική συμπεριφορά, προσωπικά διατηρώ τις αμφιβολίες μου. Τον σεξισμό και την παραβιαστικότητα η κοινωνία μας έχει μάθει να τα φυσικοποιούμε αλλά και να τα εκλογικεύουμε τόσο πολύ που καταλήγουμε σχεδόν να μην τα βλέπουμε χωρίς τα απαραίτητα εργαλεία. Ακόμα και αν αληθεύει όμως και η συγκεκριμένη στάθηκε τόσο τυχερή, κάθε αντιφεμινίστρια έχει ζήσει στον ίδιο κόσμο με εμάς, όπου η απειλή της αντρικής βίας είναι υπαρκτή. Δεν υπάρχει γυναίκα που δεν της έχουν πει να προσέχει, να μην γυρνάει αργά σπίτι της ή να μην της έχουν δώσει οδηγίες για το πώς να αποφύγει τον βιασμό. Επομένως ακόμα και δεν έχει βιώσει την σεξουαλική βία ως προσωπική εμπειρία, έχει αναγκαστεί να προσαρμόσει τη ζωή της σε αυτήν. Και το γεγονός ότι δεν αμφισβήτησε ποτέ τους κανόνες του πατριαρχικού παιχνιδιού δεν την κάνει δυνατή αλλά μάλλον αδύναμη να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα αντί να βυθιστεί στην άρνηση

Εδώ έχουμε άλλη μία Δυναμική Αντιφεμινίστρια™, το αντιφεμινιστικό παραλήρημα της οποίας κινείται γύρω από τους βασικούς αντιφεμινιστικούς άξονες: την πεποίθηση πως επειδή οι γυναίκες είναι «δυνατές και σκληρές» δεν χρειάζονται φεμινισμό, τον ισχυρισμό πως οι άντρες είναι ΠΙΟ καταπιεσμένοι και την απαξίωση της γυναικείας οικιακής εργασίας.

Το ότι οι γυναίκες είναι δυνατές και σκληρές και γι αυτό δεν χρειάζονται φεμινισμό είναι το βασικό αξίωμα της εκάστοτε Δυναμικής Αντιφεμινίστριας™ που επειδή δε ΝΙΩΘΕΙ αδύναμη θεωρεί ότι δεν χρειάζεται και φεμινισμό, ξεχνώντας πως γυναίκες σκληρές και δυναμικές υπήρξαν παντού και πάντα και η απεικόνισή τους ως αδύναμες και υπερευαίσθητες οφείλεται στην πατριαρχία. Οι γυναίκες μάλιστα αναγκάζονται συχνά να γίνουν δυνατές και σκληρές ΕΞΑΙΤΙΑΣ της πατριαρχίας. Το να νιώθει μια γυναίκα δυναμική της δίνει μια ψεύτικη αίσθηση υπεροχής η οποία όμως δεν μπορεί να την βοηθήσει να αποτινάξει τους συστημικούς περιορισμούς της πατριαρχίας.

Το ότι οι άντρες είναι ΠΙΟ καταπισεμένοι δεν είναι κάτι νέο, το ακούμε συνέχεια από τους αντιφεμινιστές που θεωρούν πως το να πρέπει να τηρήσουν όλα τα standards της αρρενωπότητας είναι η πραγματική καταπίεση, ενώ στην ουσία τα standards αυτά έχουν σκοπό να τους τοποθετήσουν ως ιεραρχικά ανώτερους από την γυναίκα. Αυτός είναι ο λόγος άλλωστε που ένας άντρας οφείλει να αποδείξει την «ανδρισμό» του -γιατί ο ανδρισμός αυτός του δίνει ανωτερότητα έναντι της γυναίκας- ενώ το να αποδείξεις την θηλυκότητά σου ειναι απαραίτητο μόνο στο βαθμό που επιβεβαιώνει και ευχαριστεί τον άνδρα -καθόλου τυχαίο ότι η λέξη «ανδρισμός» και «ανδρεία» δεν έχουν αντίστοιχα θηλυκά καθώς η θηλυκότητα δεν θεωρείται από μόνη της αξία. Οτιδήποτε κάνει ο άντρας θεωρείται αυθαίρετα ανώτερο από αυτό που προορίζεται να κάνει η γυναίκα, γιατί με αυτή την αξία το έχει επενδύσει η πατριαρχία.

Κι αυτό μας φέρνει στο τρίτο σημείο, την απαξίωση της οικιακής εργασίας η οποία παρουσιάζεται ως κάτι που οι γυναίκες θα πρέπει να κάνουν αμισθί και από προσωπική ευθύνη και αγάπη στην οικογένεια. Η παρουσίαση της οικιακής εργασίας ως κάτι που δεν έχει χρηματική αξία παρόλο που απαιτεί χρόνο και κόπο και επιτρέπει στον άντρα να αφοσιωθεί στην καριέρα του είναι κάτι που οι φεμινίστριες έχουν παρατηρήσει ήδη από το δεύτερο κύμα. Για να μπορεί να γίνει αυτό βέβαια πρέπει οι γυναίκες να πειστούν ότι το είδος αυτό της εργασίας που προσφέρουν είναι απλά μια εκδήλωση «αγάπης» και «ευθύνης», και όχι κάτι ισάξιο με αυτό που κάνει ο άντρας. Ταυτόχρονα, καθώς η γυναίκα δεν πληρώνεται γι αυτό, παραμένει οικονομικά εξαρτημένη από τον σύντροφό της ο οποίος με τις δύο δουλείες που αναγκάζεται να κάνει, μπορεί να καταπιέζεται από τον καπιταλισμό αλλά τουλάχιστον δεν καταπιέζεται από την σύντροφο του.